Unijna dyrektywa CSRD nakłada na firmy obowiązek sporządzania raportów ESG, zgodnie z przyjętym kalendarzem. Jeżeli wydaje się nam, że mamy jeszcze czas, niestety jesteśmy w błędzie. Raportowanie niefinansowe to angażujący proces, który dodatkowo wymaga czasu na odpowiednie przygotowanie.
Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) wprowadziła obowiązek raportowania w zakresie ESG dla znacznie większej grupy firm, niż to było wymagane dotychczas. Zostały przyjęte również nowe, jednolite standardy – ESRS (European Sustainability Reporting Standards) – według których w spójny sposób będziemy raportować.
Wdrożenie nowych zasad rozłożone jest na kilka lat. Za rok 2024 będą raportowały firmy objęte dotychczasową dyrektywą NFRD (Nonfinancial Disclosure Reporting Directive), które zatrudniają powyżej 500 osób. W następnym roku obowiązek ten obejmie pozostałe przedsiębiorstwa, również te niepodlegające NFRD. Raportowały będą już wszystkie firmy, które zatrudniają powyżej 250 pracowników i osiągają 40 mln EUR obrotów lub z sumą bilansową powyżej 20 mln EUR. Do grupy raportujących firm za rok 2026 dołączą również mniejsze giełdowe przedsiębiorstwa, zatrudniające powyżej 10 osób i spełniające określone warunki finansowe. Następnie obowiązek ten obejmie firmy spoza Europy, ale mające tu swoje oddziały.
Lepiej się pospieszyć
Może wydawać się, że jest jeszcze trochę czasu, zwłaszcza kiedy spełniamy warunki tej drugiej czy trzeciej grupy firm. Niestety, nic bardziej mylnego. Czas biegnie szybko, a raportowanie niefinansowe to zaawansowany proces.
Szacuje się, że będziemy musieli w nim ująć ponad 1100 różnego rodzaju danych – opisowych i liczbowych, w ramach 84 ujawnień określonych przez 12 standardów.
Są to tzw. standardy przekrojowe (ogólne zasady i informacje), środowiskowe, społeczne i zarządcze.
Musimy więc zaangażować wiele osób oraz odpowiednio przygotować procesy pod kątem zbierania danych i informacji, którymi wypełnimy raport.
Od czego zacząć?
Raportowanie ESG według nowych unijnych standardów da odpowiedź inwestorom, bankom, kontrahentom i innym interesariuszom jaki jest całościowy stan firmy. Czy biznes rozwija się w zrównoważony sposób i uwzględnia cele środowiskowe i społeczne. Czy nie degraduje otoczenia, czy jest świadomy swojego wpływu na klimat. Co robi aby minimalizować swój negatywny wpływ. Jak dba o pracowników, czy uczciwie działa w łańcuchu dostaw, czy jest etyczny i współpraca z nim nie stworzy ryzyka dla partnerów i nie przyniesie kłopotów. Czy podejmowane praktyki biznesowe są właściwe i mają pozytywny wpływ na otoczenie.
Na pewno, jeśli nie funkcjonujemy jeszcze w ramach ESG, najlepiej zacząć od diagnozy dotychczasowego modelu działania. Przeprowadzenie analizy stanu obecnego wszystkich obszarów firmy w aspekcie wymagań środowiskowych, społecznych i zarządczych przyniesie odpowiedź w jakim jesteśmy miejscu, co działa, co trzeba poprawić, zmienić, czego brakuje, co uzupełnić. Taka wiedza pozwoli na zbudowanie strategii ESG, wyznaczenie celów i mierników oraz zbudowanie w firmie struktury odpowiedzialności za ten obszar. Samo raportowanie niefinansowe z takiej perspektywy będzie łatwiejsze a cały proces w pełni zrozumiały dla firmy.
Warto dodać, że sam proces przygotowania raportu jest długotrwały, trwa zwykle kilka miesięcy i zakłada wyjście poza firmę, aby poznać zdanie interesariuszy. Do tego nowa, unijna metodyka sporządzania raportów wprowadza analizę podwójnej istotności.
Chodzi więc nie tylko o zdefiniowanie wpływu na otoczenie ale też analizę wpływu trendów społecznych i środowiskowych na finansową kondycję przedsiębiorstwa. Firmy powinny również monitorować swoją działalność względem kryteriów zawartych w Taksonomii UE i raportować swój wpływ zgodnie z jej wymogami. W całym procesie trzeba uwzględnić też czas na audyt sporządzonego raportu.
Status przygotowania firm działających na polskim rynku do nowych wymagań prawnych jest zróżnicowany. Mamy grupę organizacji już zaangażowanych w tematykę zrównoważonego rozwoju. Jest także grupa, dla której hasło ESG to kompletna nowość. Raport „Wpływ trendów na cele zrównoważonego rozwoju” wydany przez Infuture Institue we wrześniu 2023 r. podaje, że 57 % Polaków nie wie kompletnie nic o ESG. Na pewno nie warto czekać i wdrożyć się w ten ważny temat jak najszybciej.
Autor: Beata Konecka